Υδραγωγεία της Ευρώπης

Κατά τη ρωμαϊκή εποχή η τέχνη του νερού έφθασε στο αποκορύφωμα της εφαρμογής της. Οι Ρωμαίοι εκμεταλλευόμενοι το γερό θεωρητικό υπόβαθρο των Ελλήνων, εμπλούτισαν την τέχνη του νερού με νέα τεχνικά επιτεύγματα, κατασκευάζοντας έργα δαπανηρά και με μνημειώδη χαρακτήρα για την πληρέστερη κάλυψη των αναγκών. Σε ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό χώρο συναντάμε πολλά δείγματα μεγάλων και εντυπωσιακών υδραγωγείων αυτής της περιόδου.
Μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πολλά από τα ρωμαϊκά υδραγωγεία συνέχισαν να χρησιμοποιούνται αλλά λόγω του υψηλού κόστους συντήρησής τους έπαψαν τελικά να λειτουργούν. Έτσι τα αποθέματα νερού των πόλεων δεν επαρκούσαν πια και μολύνονταν εύκολα, με συνέπεια ασθένειες όπως ο τύφος, δυσεντερία και χολέρα να είναι συνηθισμένες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Παρακάτω παρουσιάζουμε μερικά από τα σημαντικότερα ρωμαϊκά υδραγωγεία της Ευρώπης:

Pont du Gard

Η Γέφυρα του Gard (Pont du Gard) είναι ένα πραγματικά εντυπωσιακό ρωμαϊκό υδραγωγείο που διασχίζει τον ποταμό Gard στη νότια Γαλλία. Το υδραγωγείο κατασκευάστηκε από τους Ρωμαίους τον 1ο μ.Χ. αιώνα για να καλύψει τις ανάγκες σε νερό της πόλης Νιμ με το συνολικό του μήκος να φτάνει τα 50 χιλιόμετρα. Το Pont du Gard είναι το μεγαλύτερο σε ύψος ρωμαϊκό υδραγωγείο και ένα από τα καλύτερα διατηρημένα μέχρι σήμερα στην Ευρώπη, ενώ από το 1985 έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και τελεί υπό την προστασία της UNESCO.

Η γέφυρα αποτελείται από τρία επίπεδα καμαρών, με το μέγιστο ύψος να φτάνει τα 48,8 μέτρα. Καθημερινά προμήθευε περίπου 200 εκατομμύρια λίτρα νερό τις κρήνες, τα λουτρά και τα σπίτια των πολιτών της Νίμ. Ο υδραγωγός σε όλο του το μήκος είχε υψομετρική διαφορά μόλις 17 μέτρα, ενώ η ίδια η γέφυρα «κατεβαίνει» από το ένα άκρο της στο άλλο μόλις 2,5 εκατοστά, ενδεικτικό της μεγάλης ακρίβειας που οι Ρωμαίοι μηχανικοί κατάφεραν να επιτύχουν. Πιθανώς να χρησιμοποιήθηκε ως υδραγωγείο μέχρι το τέλος του 9ου αιώνα. Η Pont du Gard συνέχισε να λειτουργεί ως απλή γέφυρα του ποταμού με τους τοπικούς άρχοντες και επισκόπους να έχουν αναλάβει τη συντήρησή της, με αντάλλαγμα το δικαίωμα να επιβάλλουν διόδια σε ταξιδιώτες που την χρησιμοποιούσαν για να διασχίσουν το ποτάμι, γεγονός που εξασφάλισε την επιβίωσή της κατά τον Μεσαίωνα.

Le Pont du Gard

Urlaub in der Provence 18. - 21. Maerz 2008

Πηγή:
http://en.wikipedia.org/wiki/Pont_du_Gard

Πηγές φωτογραφιών:

Το υδραγωγείο της Segovia (Ισπανία).

Το ρωμαϊκό υδραγωγείο είναι το σύμβολο της πόλης Σεγκόβια, μια μοναδική τεχνική κατασκευή, από τα καλύτερα δείγματα του είδους της που σώζονται μέχρι σήμερα. Το υδραγωγείο χτίστηκε στα τέλη του 1ου αιώνα μ.Χ., χωρίς τη χρήση κονιάματος ή τσιμέντου, σε μια εποχή που η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν στο απόγειο της δόξας της. Το υδραγωγείο έχει 813 μέτρα μήκος και το μέγιστο ύψος φτάνει τα 28 μέτρα (92 πόδια) πάνω από την πλατεία del Azoguejo. Είναι κατασκευασμένο από γρανιτένιους βράχους και αποτελείται από 166 καμάρες και 120 ποδαρικά τοποθετημένα σε δύο επίπεδα.

Πηγή:
http://www.feelmadrid.com/segovia.html

Πηγές φωτογραφιών:

Το υδραγωγείο «Los Milagros» της Merida (Ισπανία).

Το Los Milagros («Θαυμαστό Υδραγωγείο») είναι ένα ερειπωμένο ρωμαϊκό υδραγωγείο στη πόλη Μέριδα της Ισπανίας.

Μόνο ένα σχετικά μικρό τμήμα του υδραγωγείου υπάρχει ακόμα, που αποτελείται από 38 καμάρες που υψώνονται στα 25 μέτρα ενώ το συνολικό του μήκος είναι περίπου 830 μέτρα. Είναι κατασκευασμένο από γρανιτένιους και λαξευμένους λίθους σε συνδυασμό με κόκκινο τούβλο. Το συνολικό μήκος του αγωγού ήταν περίπου 5 χιλιόμετρα.

Το υδραγωγείο υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκε κατά τον 1ο αιώνα μ.Χ., ανακαινίστηκε γύρω στο 300 μ.Χ. και ήταν ένα από τα τρία που διέθετε η Μέριδα. Υπάγεται στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Πηγή:
http://en.wikipedia.org/wiki/Acueducto_de_los_Milagros

Πηγές φωτογραφιών:

Το υδραγωγείο της Tarragona (Ισπανία).

Το υδραγωγείο της Tarragona που είναι γνωστό και ως Pont del Diable (γέφυρα του διαβόλου), είναι μόνο ένα τμήμα ενός πολύ μεγαλύτερου αγωγού που χρησιμοποιούνταν για τον εφοδιασμό της πόλης με νερό από τον ποταμό Francoli. Το νερό προέρχονταν από την περιοχή Rourell, στα 92 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και μεταφέρονταν σε απόσταση μεγαλύτερη των δέκα χιλιομέτρων μέσω ενός δικτύου αγωγών και υδραγωγείων διαφόρων μεγεθών. Το υδραγωγείο που σήμερα ονομάζεται «Les Ferreres» έχει μήκος 217 μέτρα και περίπου 2 μέτρα πλάτος, φθάνοντας στο μέγιστο ύψος του τα 27 μέτρα. Η πάνω σειρά αποτελείται από 25 καμάρες, και η χαμηλότερη από 11 καμάρες, που η καθεμία έχει άνοιγμα 5,90 μέτρα. Πιθανολογείται ότι χτίστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. ενώ ανακαινίσθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του χαλίφη Αμπντ Ελ-Ραχμάν III τον 18ο αιώνα. Το 2000 ανακηρύχτηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO.

Πηγές:
http://www.spain.info/en/conoce/monumentos/tarragona/acueducto_pont_de_les_ferreres_o_puente_del_diablo.html
http://www.tarragonaturisme.cat/en/museums-and-monuments/83/les-ferreres-aqueductpont-del-diable-bridge-mht

Πηγές φωτογραφιών:

Τα υδραγωγεία της Ρώμης (Aqua Claudia και Anio Novus).

Η αρχαία Ρώμη ήταν διάσημη για το ότι διέθετε τεράστιο αριθμό από δημόσιες κρήνες, δημόσια λουτρά, δεξαμενές, κανάλια άρδευσης και άλλες παρόμοιες εγκαταστάσεις. Σε ένα χρονικό διάστημα άνω των 500 ετών κατασκευάστηκαν για τις αστικές ανάγκες της Ρώμης έντεκα υδραγωγεία καθώς και ένας σημαντικός αριθμός διακλαδώσεών τους. Έχει υπολογιστεί πως η συνολική ικανότητα αυτών των υδραγωγείων υπερέβαινε κατά πολύ την ημερήσια ποσότητα του νερού που χρειάζεται μια σύγχρονη πόλη. Αυτή η αφθονία, η οποία ποτέ δεν επιτεύχθηκε πουθενά αλλού στον κόσμο, δικαίωσε το όνομα της Ρώμης σαν regina aquarum, βασίλισσα των υδάτων.

Είναι ενδιαφέρον πως οι Ρωμαίοι δεν έδιναν ποτέ όνομα στο υδραγωγείο αλλά το έδιναν στο ίδιο το νερό που αυτό μετέφερε. Έτσι, τα περισσότερα υδραγωγεία ονομαζόταν Aqua (Aqua Appia, Aqua Marcia, Iulia Aqua, κλπ), συχνά με το όνομα του κυβερνήτη ή του κρατικού λειτουργού που είχε επιμεληθεί την κατασκευή του. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η άφθονη παρουσία τρεχούμενου νερού διαφύλαξε πάντα τη Ρώμη από τους κινδύνους θανατηφόρων μεταδοτικών ασθενειών, ασθένειες όμως που θα παρουσιαστούν μετά την παρακμή της πόλης και θα μαστίσουν όλη την Ευρώπη μέχρι τη δημιουργία σύγχρονων υδραγωγείων και δικτύων αποχέτευσης.

Τα υδραγωγεία συνέλλεγαν το νερό από διάφορες φυσικές πηγές που συχνά βρίσκονταν πολύ μακριά από τη Ρώμη με πιο μακρινή αυτή του Anio Novus, 87 χλμ ανατολικά της πόλης.

Το Πάρκο των Υδραγωγείων είναι ένας πράσινος χώρος του Δήμου της Ρώμης που καλύπτει συνολικά μια επιφάνεια περίπου 2400 στρεμμάτων.

Το όνομά του προέρχεται από την παρουσία επτά υπερυψωμένων και υπόγειων υδραγωγείων που τροφοδοτούσαν τη Ρώμη: Anio Vetus (υπόγειο), Marcia, Tepula, Iulia και Felice (εφαπτόμενα στο έδαφος), Claudia και Anio Novus (υπερυψωμένα).

Το υδραγωγείο Aqua Claudia είναι το όγδοο ρωμαϊκό υδραγωγείο που κατασκευάστηκε και είναι ένα από τα σημαντικότερα της αρχαίας Ρώμης, τόσο για τις προηγμένες για την εποχή τεχνολογίες που χρησιμοποιήθηκαν όσο και για το μέγεθος της δαπάνης που χρειάστηκε για την κατασκευή του. Πάνω στην πέτρινη κατασκευή περνούσαν δύο αγωγοί, το Aqua Claudia και το Novus Anio.

Η κατασκευή του άρχισε το 38 μ.Χ. επί αυτοκράτορα Καλιγούλα και ολοκληρώθηκε επί Κλαυδίου το 52 μΧ. Φαίνεται ωστόσο, ότι το υδραγωγείο ήταν ήδη ενεργό το 47 μΧ, πέντε χρόνια πριν από την ολοκλήρωση του.

Το ύψος του, συμπεριλαμβανομένου του αγωγού του Novus Anio ο οποίος βρίσκεται τοποθετημένος πάνω από αυτόν της Aqua Claudia, κυμαίνεται από 17 έως 27,40 μέτρα. Οι πυλώνες έχουν διατομή 3,35 μ, βάθος 3,10 μέτρα και απέχουν περίπου 5,50 μ. μεταξύ τους. Το υδραγωγείο έμπαινε στην πόλη σε μια περιοχή που ονομάζονταν spem veterem, κοντά στην σημερινή Porta Maggiore. Εκεί το νερό χύνονταν σε τεράστιες δεξαμενές (piscinae limariae) για να καθαριστεί και για να φιλτραριστεί. Από εκεί, με άλλους αγωγούς και ακολουθώντας πολύπλοκες διαδρομές ώστε να εξασφαλιστεί η απαραίτητη κλίση, διοχετεύονταν σε όλη την πόλη.

Πηγή:
http://www.romeingreek.eu/?p=4250

Πηγές φωτογραφιών:

Το υδραγωγείο της Καισάρειας (Ισραήλ)

Η Καισάρεια (Λατ. Caesarea Maritima, δηλ. «Παράλιος Καισάρεια» και Caesarea Palaestina, δηλ. «Καισάρεια της Παλαιστίνης») ήταν μια αρχαία Ρωμαϊκή πόλη και λιμάνι που χτίστηκε από τον Ηρώδη τον Μέγα μεταξύ 25 και 13 π.Χ. Η πόλη ποτέ δεν είχε τρεχούμενο νερό, έτσι όταν ο πληθυσμός της αυξήθηκε υπερβολικά, ο βασιλιάς Ηρώδης διέταξε την κατασκευή του πρώτου υδραγωγείου της Καισαρείας. Για την εποχή του το όλο εγχείρημα ήταν θεαματικό και ακόμα και στις μέρες μας το υδραγωγείο παραμένει ένα εντυπωσιακό οικοδόμημα.